20.11.2018 roku w Sejmie RP odbyła się konferencja „Edukacja domowa – radość wyzwania, zmagania”.

Otwarciu konferencji przewodniczył Poseł Bartosz Jóźwiak (Kukiz 15), a całość spotkania prowadziła dziennikarka DGPrawna – Anna Wittenberg.  Na spotkaniu pojawili się przedstawiciele MEN oraz posłowie i senatorowie.

Konferencję otworzył poseł Bartłomiej Wróblewski kierując postulaty dotyczące zmian w zapisie o rejonizacji wojewódzkiej i zniesienia obowiązku posiadania opinii z publicznych poradni psychologiczno- pedagogicznych, obecnie potrzebnych do rozpoczęcia edukacji domowej.

Pierwszy panel rozpoczął mecenas Krzysztof Tusiński, wypowiadając się w następujących  tematach edukacji domowej dla Polonii poprzez powołanie się na art.1 i 40 ustawy Prawo Oświatowe, z których wynika, iż  wyjazd za granicę nie przekreśla podlegania polskiemu obowiązkowi szkolnemu. Zaapelował również o znalezienie kompromisu i propozycję współpracy z MEN, poprzez pomysł stworzenia szkoły eksperymentalnej dla polonijnych dzieci, na bazie zdobytego dotychczas doświadczenia w edukacji domowej. Wypracowanie rozwiązań dających dzieciom wracającym z zagranicy, możliwość uzupełnienia różnic programowych jeszcze w trakcie pobytu poza Ojczyzną.

Do tych kwestii odniósł się wiceminister Maciej Kopeć, który wskazał  że spełnianie obowiązku szkolnego jest weryfikowane przez państwo, w którym mieszka dziecko. Uczeń ma mieć zapewniony dostęp do systemu edukacji w kraju zamieszkania. Podstawowym zadaniem MEN jest zapewnienie polskim dzieciom możliwości nauki języka polskiego i historii.

Odnośnie decyzji światopoglądowych rodzin, Minister skierował do preambuły Prawa Oświatowego – szkoły są neutralne światopoglądowo i ta neutralność jest w pełni realizowana przez szkoły publiczne. Minister zapewnił, że szkoła publiczna gwarantuje dziecku wszystkie prawa zawarte w preambule.

Z kolei kwestia poradni publicznych została poruszona w wystąpieniu Mariusza Dzieciątko, który postulował o wypracowanie lepszych rozwiązań odnośnie obowiązku badania dzieci w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Wskazał na bezzasadności obecnego wymogu badań, gdyż  edukacja domowa sprawdza się zarówno w wypadku dzieci zdolnych, jak i uczniów z deficytami.

Na konferencji byli również obecni przedstawiciele rodzin korzystających z ED, którzy podobnie jak poprzednicy, wskazali na bezzasadność wydawania orzeczeń z poradni dla dzieci mających  korzystać z edukacji domowej. Zaznaczyli oni, że polscy rodzice mieszkający na emigracji chcieliby korzystać z nauczania domowego, jednak zmiany w ustawie zablokowały im tą drogę. Podkreślił, że nie wszystkie dzieci mają dostęp do stacjonarnych ośrodków kształcenia, np. ze względu na odległe od placówek miejsce zamieszkania. Z kolei o swoim doświadczeniu z nauczaniem domowym w języku polskim, wypowiedziała się uczennica hiszpańskiego systemu nauczania, której nauka w tym trybie ułatwiła powrót do Polski i wdrożenie się do polskiego systemu edukacji. Mama dziewczyny zwróciła uwagę na duży wysiłek i trudności polonijnego dziecka w przejściu z obcego systemu edukacji na polski. Podkreśliła, że najlepszym rozwiązaniem dla dziecka mającego powrócić do kraju, byłaby możliwość równoległego uczenia się w polskim i obcym systemie edukacji.

W panelu poświęconym zmaganiom w edukacji domowej głos zabrała m.in. Marianna Kłosińska z Fundacja Bullerbyn. Wspomniała, że są szkoły,  które nie mają doświadczenia w specyfice pracy w systemie edukacji domowej. Z kolei wypowiedź ks. Andrzeja Lubowickiego odnosiła się do wartości, jakie wnosi edukacja domowa. W panelu poświęconym wypracowaniu propozycji skutecznego wsparcia aspiracji edukacyjnych przez państwo polskie, wypowiedział się prof. Jan Żaryn. Wskazał on na problem funkcjonowania poradni publicznych wydających opinie na temat edukacji domowej.

Burzliwa dyskusja dotyczyła działalności Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Obecni na konferencji rodzice, wskazali na brak wiedzy na temat ORPEG-u i potrzebę promowania tego programu. Skrytykowali także niską liczbę uczniów objętych programem. Rodzice podkreślali również, że brak możliwości edukowania dzieci w ramowym systemie nauczania w języku polskim, jest ważnym czynnikiem wpływającym na ich decyzję o pozostaniu na emigracji, pomimo chęci powrotu do kraju. Bez dostępu do tej formy edukacji, dzieci wracające do Polski i polskiego systemu edukacji, są narażone na stres i ogromne zaległości.

Konferencja pokazała, że konieczne jest wypracowanie kompromisowych rozwiązań i usprawnienie systemu. Wśród najważniejszych problemów dotyczących edukacji domowej pojawia się niewydolność systemu poradni publicznych i pozbawienie Polaków mieszkających za granicą dostępu do edukacji domowej.

Transmisja z całej konferencji dostępna jest pod linkiem: Edukacja domowa – radość, wyzwania, zmagania